Vergelijking van systemen voor hoogwatervoorspelling en vroegtijdige waarschuwing in de Benelux+ regio

Natuurlijk. Ik ben een postdoctoraal onderzoeker die zich richt op vroegtijdige waarschuwingssystemen en anticiperende actie voor overstromingen en droogte. Binnen het JCAR ATRACE-programma leid ik het vergelijkende onderzoek naar systemen voor hoogwatervoorspelling en vroegtijdige waarschuwing (FFEWS) in de Benelux + regio.

Bij het Instituut voor Milieusvraagstukken (IVM) maken we modellen van overstromingen en het effect van aanpassingsopties, denk aan nature-based oplossingen zoals retentiegebieden en herbebossing en op voorspellingen gebaseerde acties zoals het plaatsen van waterkeringen. Mijn werk bestaat uit onderzoek naar het voorspellen van overstromingen en het simuleren van processen met behulp van computermodellen, waardoor we beter in staat zijn om tijdig te waarschuwen en responsstrategieën te verbeteren.

Het IVM is een interdisciplinair instituut dat inzichten in klimaat, hydrologie, individueel gedrag en beleid integreert. Ons doel is om de kloof tussen natuurlijke processen en maatschappelijke gevolgen te overbruggen, zodat we uiteindelijk beter voorbereid zijn op en beter kunnen ingrijpen tegen overstromingen en droogte.

We hebben een vergelijkend onderzoek gedaan naar systemen voor vroegtijdige waarschuwing voor overstromingen in de Benelux-landen en de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts. Terwijl veel bestaand onderzoek zich concentreert op voorspellingen, kiest onze studie voor een innovatieve benadering door de hele waarschuwings- en reactieketen te onderzoeken. We willen begrijpen hoe vroegtijdige waarschuwingen worden omgezet in effectieve acties en de hiaten in dit proces identificeren. Om inzichten te verzamelen hebben we interviews gehouden met voorspellers en crisismanagers om de effectiviteit van deze systemen in de verschillende landen te beoordelen.

Precies. Crisismanagers hebben specifieke inzichten nodig, bijvoorbeeld of hun brandweerkazerne zal worden getroffen en of ze nog steeds toegang hebben tot gebieden voor in het geval van overstroming. Een waterdiepte van twee meter brengt andere risico's met zich mee dan drie meter; als zandzakken slechts tot twee meter worden geplaatst, zijn ze nutteloos bij drie meter.

Daarnaast willen hulpverleners weten welke ziekenhuizen en wegen waarschijnlijk onder water komen te staan. Informatie over de verwachte gevolgen van een stijgend waterpeil is essentieel voor hun planning. Vlaanderen heeft momenteel vooruitgang geboekt met het voorspellen van de omvang en diepte van overstromingen, maar duidelijke drempels voor het uitgeven van waarschuwingen ontbreken nog. In het algemeen is het van vitaal belang om over te schakelen op impactgebaseerde voorspellingen. Crisismanagers benadrukken dat dit soort informatie cruciaal is voor hun operaties. Voorspellingsspecialisten benadrukken echter de uitdagingen bij het verschaffen van dergelijke gedetailleerde inzichten.

Wat ons echt dreef om dit onderzoek te doen, was om te testen hoe goed deze informatiesystemen in verschillende landen functioneren en een reactie teweegbrengen. Hier in Nederland zien we bijvoorbeeld dat overstromingswaarschuwingen de bevolking niet altijd bereiken, deels door het ontbreken van een centrale organisatie die informatie stroomlijnt tot één duidelijke boodschap. We zien een versnippering in de communicatie - we hebben het KNMI, dat de weerswaarschuwingen geeft, de waterschappen, die de waarschuwingen voor de kleine rivieren geven en Rijkswaterstaat voor de grote rivieren. Daar komt nog bij dat mensen waarschuwingen op het nieuws kunnen krijgen en informatie kunnen opvragen via de website van het waterschap. Dit leidt ertoe dat gemeenten en veiligheidsregio's verschillende informatiebronnen gebruiken, waardoor het moeilijk kan zijn om een duidelijk beeld te krijgen. We hebben hetzelfde waargenomen in de andere landen en regio's van het onderzoek. Het zou interessant zijn om een vervolg te geven aan deze hiaten in de communicatie over overstromingswaarschuwingen door de verschillende communicatiestromen gedetailleerder in kaart te brengen.

Voor mij is de belangrijkste boodschap dat er veel potentieel is om van elkaar als buurlanden te leren, omdat de benaderingen nogal verschillen.

Uit onze inverviews bleek dat crisismanagers en hulpverleners deze informatie nodig hebben om hun operaties te verbeteren. Bovendien heeft IBF het potentieel om de relatie tussen voorspellers en belanghebbenden in tijden van crisis te verbeteren. De toepassing van IBF vereist samenwerking tussen vele disciplines, niet alleen tussen de voorspellers, maar ook hulpdiensten, lokale overheden, kritieke sectoren (bijv. transport) en burgers zelf. Naast het verbeteren van de waarde van voorspellingen, biedt dit een unieke kans om vertrouwen op te bouwen tussen deze verschillende organisaties.

Wat de respons van burgers betreft, is onze hypothese dat de specifieke impactinformatie van IBF leidt tot snellere actie. Voor mensen worden waarschuwingen serieuzer wanneer er overstromingskaarten bij worden geleverd, in plaats van alleen een waarschuwing als “er wordt zware regen verwacht; er kunnen overstromingen optreden in uw gebied”.

Wanneer mensen een waarschuwingsbericht ontvangen samen met een voorspelde overstromingskaart waarop te zien is dat hun huis in gevaar is, zullen ze het gevaar eerder serieus nemen. Hoewel het verband tussen deze communicatiemethode en actie nog onderzocht wordt, suggereren de gegevens dat mensen urgenter reageren wanneer de gevolgen duidelijk gecommuniceerd worden. Dit inzicht is cruciaal voor een effectieve voorbereiding op noodsituaties.

Het is ook belangrijk om op te merken dat alle landen in ons onderzoek nu mobiel netwerk gebruikenvoor waarschuwingen, wat helpt om waarschuwingen effectief over te brengen aan de massapopulatie. In tegenstelling tot sirenes kunnen waarschuwingen naar mobiele telefoons specifiek advies geven over wat te doen, zoals evacueren of zandzakken gebruiken. Hierdoor zijn ze een cruciaal hulpmiddel voor de openbare veiligheid tijdens overstromingen.

Ik denk dat het JCAR ATRACE-programma zich onderscheidt door zijn unieke grensoverschrijdende bottom-up benadering, waardoor het zich onderscheidt van typische EU-projecten. Het project wordt gedefinieerd door belanghebbenden in landen die riviersystemen delen: beleidsmakers en onderzoekers hebben gezamenlijk onderzoeksvragen gedefinieerd die het beleid dienen. Sterke toenaderingspogingen hebben me aanzienlijk geholpen; mensen herkenden JCAR ATRACE vaak, waardoor het gemakkelijker werd om interviews af te nemen. Het kostte me geen enkele moeite om in contact te komen met meer dan tien organisaties die bereid waren hun werk te bespreken, grotendeels dankzij het uitgebreide netwerk van JCAR ATRACE in een groot aantal landen. Onze samenwerking als een grote groep auteurs vergemakkelijkte ook de ondersteuning en bijdragen over de hele linie.

Deze studie heeft bewezen dat de nauwe samenwerking tussen onderzoekers, mensen uit de praktijk en beleidsmakers essentieel is en dat onze samenwerking de enige manier is waarop we realistische en bruikbare wetenschappelijke resultaten kunnen leveren. We willen jullie hier nogmaals voor bedanken.